Czy ktoś może wziąć kredyt na mój dowód? Co należy zrobić kiedy zgubi się dowód osobisty?

Zgubienie portfela to nieprzyjemna sytuacja, nawet jeżeli w środku znajdowało się tylko kilka groszy. Naturalną reakcją jest natychmiastowy telefon do banku i zastrzeżenie karty płatniczej, aby uniemożliwić nieuczciwemu znalazcy wykonywanie płatności zbliżeniowych. Kolejny krok to zastrzeżenie dowodu osobistego – w końcu doniesienia o wyłudzeniu kredytu na cudzy dowód nie biorą się znikąd. Dzięki darmowej usłudze świadczonej przez Biuro Informacji Kredytowej wyłączenie dowodu osobistego z obiegu jest prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. Jeżeli chcesz się dowiedzieć jak przebiega taka procedura – czytaj dalej.

Zgubiony dowód osobisty – jakie mogą być konsekwencje?

Pierwsze zagrożenie wiąże się z próbą wyłudzenia pożyczki gotówkowej na cele konsumpcyjne – średnia kwota, którą próbowali wyłudzić przestępcy w 2021 roku wynosiła blisko 39 tysięcy złotych. Było to 1914 przypadków na łączną kwotę 74,4 milionów złotych. Przestępcy posługujący się skradzionymi dokumentami najczęściej usiłują skorzystać z produktów finansowych, które wymagają minimum formalności. Warto zaznaczyć, że próba wyłudzenia w serwisach pożyczkowych kończy się najczęściej niepowodzeniem z uwagi na dwuetapową weryfikację tożsamości wnioskującego. Same dane z dowodu osobistego bądź jako skan będą bezużyteczne bez dostępu do rachunku bankowego ofiary kradzieży tożsamości, ponieważ przelew weryfikacyjny musi zostać wykonany z rachunku założonego na identyczne dane.

Wbrew obiegowej opinii dynamiczny rozwój bankowości elektronicznej nie skutkuje wzrostem ilości wyłudzeń, lecz przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa danych osobowych. To czynnik ludzki najczęściej zawodzi – każda procedura ma swój słaby punkt, a jest nią człowiek. Pracownik banku może wykonywać swoje obowiązki niedbale bądź naginać procedury z powodu zwyczajnego lenistwa. Z perspektywy klienta najgorszy możliwy scenariusz to taki, w którym pracownik banku i współdziała z nimi. Tylko w ten sposób można wytłumaczyć zuchwałość wyłudzaczy-rekordzistów, którzy próbowali ostatnio zaciągnąć zobowiązanie w wysokości aż 6 mln złotych. Według raportu InfoDOK , taka próba miała miejsce w województwie warmińsko-mazurskim.

Przestrzegamy również przed zezwalaniem na kserowanie dowodu osobistego, a także odradzamy przesyłanie komukolwiek (firmie czy osobie) jego skanu (uwaga: wiele firm pożyczkowych tego niestety wymaga). Część przestępczych procederów nie wymaga fizycznego posiadania dowodu. Zakładanie profili w serwisach bukmacherskich w celu korzystania z promocji to powszechnie stosowany sposób na łatwy zarobek. Znacznie bardziej nieprzyjemne konsekwencje może mieć wykorzystania skradzionej tożsamości do zakładania portfeli internetowych – nasze dane osobowe mogą posłużyć do prania brudnych pieniędzy, rozliczania podejrzanych transakcji a nawet do finansowania terroryzmu.

Skradzione dokumenty, takie jak dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy służą przestępcom również do realizacji bardziej prozaicznych „pomysłów”, takich jak kradzież wypożyczonego pojazdu lub okradanie pokoi hotelowych. 

Utrata dowodu osobistego – co robić?

Jeżeli zgubiliśmy dowód osobisty lub został on skradziony, należy natychmiast skontaktować się z bankiem, w którym posiadamy rachunek bankowy. Instytucje finansowe współpracują ze sobą w zakresie ochrony danych osobowych, dlatego wystarczy poinformować macierzysty bank i nie ma konieczności żmudnego obdzwaniania wszystkich instytucji pożyczkowych. Na tym etapie liczy się przede wszystkim czas – im szybciej zgłosimy utratę dokumentu – tym lepiej.

Jeżeli podejrzewamy, że dowód został skradziony w konkretnym miejscu (np. autobus miejski lub centrum handlowe) lub przez konkretną osobę, należy zgłosić to w najbliższej jednostce policji. Policjanci będą mogli sprawdzić nagrania z monitoringu i spróbować ustalić sprawcę kradzieży.

Ostatnią rzeczą, którą najlepiej zrobić bezpośrednio po utracie dokumentu, jest odwiedzenie gminy lub urzędu miasta w celu wyrobienia nowego dokumentu. Im wcześniej przebrniemy przez biurokratyczną procedurę, tym szybciej otrzymamy nowy egzemplarz.

System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE w liczbach

O skali problemu niech świadczy fakt, że zawartość Centralnej Bazy Systemu Dokumenty Zastrzeżone na dzień 30 czerwca 2021 roku wynosiła 2 106 915 dokumentów. W latach 2016 – 2021 ich ilość wzrosła aż o 415 990 sztuk. Pod względem liczby zastrzeżeń w danym przedziale czasowym rekordowy był II kwartał 2021 roku. Baza powiększyła się w tym okresie o 37 190 sztuk dokumentów.

W grę wchodzą także niebagatelne pieniądze – w ciągu wspomnianych 15 lat przestępcy próbowali wyłudzić kredyty na łączną kwotę 5,2 miliardów złotych. Taka kwota robi wrażenie; szczególnie wtedy, gdy weźmie się pod uwagę, że aż 1201 razy próbowano wyłudzić kwotę przekraczającą 500 000 zł. Rekordzista wszech-czasów usiłował zaciągnąć zobowiązanie na kwotę 25 000 000 zł – na szczęście ta zuchwała próba zakończyła się niepowodzeniem.

Zabezpiecz się już dziś – aktywuj usługę zastrzegania dowodu osobistego w BIK

Każdego dnia ma miejsce około kilkudziesięciu prób wyłudzeń; choć obiektywnie rzecz biorąc, prawdopodobieństwo padnięcia ofiarą kradzieży tożsamości jest bardzo nikłe, to jednak warto zabezpieczyć się na taką ewentualność. Dziś jest to prostsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Biuro Informacji Kredytowej oferuje usługę online pozwalającą w szybki i wygodny sposób zastrzec dokument tożsamości z dowolnego miejsca na świecie przez internet. Warto podkreślić, że taka usługa jest bezużyteczna dla kogoś, kto właśnie stracił dowód – z prostej przyczyny – aby potwierdzić tożsamość, należy przesłać, nomen omen, skan dowodu osobistego.

Lepiej jednak zapobiegać, niż zmagać się z konsekwencjami utraty dokumentów. Założenie konta w serwisie BIK i aktywowanie usługi jest bardzo proste: wystarczy wypełnić krótki formularz, przesłać skan lub zdjęcie dowodu osobistego i zrealizować przelew weryfikacyjny na kwotę 1 zł, by ostatecznie potwierdzić tożsamość. Aktywowanie usługi zastrzegania dowodu osobistego przez internet w wersji podstawowej (bez alertów) jest darmowe.

Podsumowanie

Utrata dowodu osobistego w wyniku kradzieży bądź nieuwagi bardzo rzadko kończy się odesłaniem dokumentów nowego posiadacza. Konsekwencje mogą być bardzo dotkliwe, zwłaszcza wtedy, gdy zguba zostanie wykorzystana przez zorganizowaną grupę przestępczą zajmującą się wyłudzeniami lub przestępstwami podatkowymi. Znając opieszałość organów ścigania i skostniałe procedury rządzące wymiarem sprawiedliwości – rozsądnie będzie zabezpieczyć się na taką ewentualność i założyć darmowe konto w BIK, które pozwala zastrzec dokument w ciągu kilku minut, przez internet.